موضوعات اصلي
ويتا در زبان لاتين به معنای زندگی است. ويتامين ها، تركيبات شيميايی لازم برای رشد، سلامتی و متابوليسم و انجام وظايف بدن هستند و به طور كلی نقش مهمی در سلامت افراد ايفا می كنند ولی متاسفانه از سوی اغلب مردم ناديده گرفته می شوند. افرادی كه رژيم غذايی مناسبی ندارند، نظير بيماران و افراد مسن و زنانی كه برای لاغر شدن دست به انتخاب رژيم های سرسخت می زنند، اغلب دچار كمبود ويتامين هستند. ويتامين ها را براساس حلاليت آن ها به دو دسته تقسيم بندی می كنند:
ويتامين A
يكی از ويتامين های آنتی اكسيدان است كه سبب محافظت سلول ها از تخريب در برابر اكسيژن می شود. ويتامين A برای حفظ سلامت چشم ها، پوست، رشد طبيعی و توليدمثل و سيستم ايمنی لازم است. ويتامين A نقش چشمگيری در درمان بيماری های چشم به ويژه شب كوری و بی نظمی های شبكيه و مردمك دارد و در پيشگيری از عفونت ها به وسيله كمك به حفظ سطوح مخاطی بسيار موثر است. ويتامين A، در عين حال، خاصيت ضدسرطانی دارد و عوارض ظاهری پيری نظير چين و چروك پوست را به تاخير می اندازد و با بيماری های پوستی مبارزه می كند. سبزيجات و ميوه های زرد منبع خوبی برای ويتامين A به شمار می روند. بهترين منبع بتاكاروتن(فرم غيرفعال ويتامين A كه در بدن فعال می شود) هويج، سيب زمينی، اسفناج، كلم بروكلی، خربزه و كدو است. مصرف منظم غذاهای غنی از كارتينوئيد سبب كاهش ريسك برخی از بيماری های بدخيم به دليل خواص آنتی آكسيدانی آن ها می شود. ويتامين A فعال در غذاهای حيوانی نظير جگر، كره، شير و زرده تخم مرغ به ميزان فراوان يافت می شود. سبزيجات سبز تيره نظير پوست خيار و برگ كاهو يكی از مهم ترين منابع ويتامين A به شمار می روند. البته مصرف مقادير زياد ويتامين A نيز عوارض خاصی به دنبال دارد. ريزش مو، خشكی پوست، سردرد، تهوع، آسيب كبدی و درد استخوان از جمله عوارض مصرف بی رويه ويتامين A هستند كه خوشبختانه با قطع و ويتامين اين علايم نيز برطرف می شود.
ويتامين D
ويتامين D در برابر حرارت مقاوم بوده و به راحتی اكسيده نمی شود و از آن گروه ويتامين هايی است كه با پختن و طبخ غذا از بين نمی رود. بهترين و غنی ترين منبع ويتامين D، نور خورشيد است. روغن ماهی، تخم مرغ و كره نيز از منابع مهم ويتامين D به شمار می روند. كمبود ويتامين D در كودكان سبب كاهش تشكيل استخوان و دندان شده و باعث پوكی استخوان در بالغين می شود. مصرف زياد آن نيز سبب آسيب كليوی، قلبی و شكستگی استخوان می شود. ويتامين D از آن نوع ويتامين هايی است كه در مصرف آن بايستی رعايت اعتدال صورت گيرد و حتماً تحت نظر پزشك متخصص مصرف شود.
۱- ويتامين های محلول در چربی كه شامل A، D، E و K هستند.
۲- ويتامين های محلول در آب كه شامل ويتامين های گروه B و C هستند. 
ويتامين E
ويتامين E نيز يك ماده آنتی اكسيدان است كه سبب بهبود سيستم ايمنی انسان می شود و از فرآيند پيری نيز پيشگيری می كند. روغن های گياهی تهيه شده از ذرت، سويا، آفتابگردان و فرآورده های تهيه شده از آن ها نظير مارگارين بهترين منابع ويتامين E هستند. آجيل، حبوبات، سبزيجات سبز تيره، شيرمادر و جگر منابع مفيدی از ويتامين E به شمار می روند. مصرف بيش از حد ويتامين E باعث بروز عوارضی چون سردرد، تهوع، خستگی، تاری ديد و تغييرات پوستی می شود.
ويتامين K
ويتامين K يكی از ويتامين های موثر در استخوان سازی است. اين ويتامين كه به ويتامين انعقاد خون مشهور است در منابع غذايی نظير سبزيجات با برگ سبز مثل كاهو، اسفناج، كلم بروكلی و گوجه فرنگی وجود دارد و از طرفی در روده توسط باكترِی ها ساخته می شود. ويتامين K به مقدار ناچيزی در زرده تخم مرغ، جگر و پنير وجود دارد و چون از طريق روده ساخته می شود، نياز چندانی به تامين آن از طريق مصرف غذا وجود ندارد. يكی از مهم ترين مسائلی كه در طی مصرف ويتامين K اهميت دارد، منع مصرف آنتی بيوتيك است. آنتی بيوتيك سبب از بين رفتن باكتری های طبيعی روده شده و لذا بايستی از مصرف طولانی مدت و بی مورد آن پرهيز شود.
